Illusie

Ik maak mij geen illusie, maar met wat er nu gebeurt in Oekraïne zouden we toch beter moeten weten.

We hebben het kapitalisme volop zijn gang laten gaan, alles moest altijd meer en goedkoper, we sloten de ogen voor onethische toestanden. We drijven handel met Saoedi-Arabië, met China en ja, ook met Rusland. Niet alleen de landen, ook de bedrijven waarmee we in zee gaan zijn van betwistbaar allooi.

Er wordt nu op de oligarchen en hun jachten gespuwd, we vergeten gemakshalve dat we mede verantwoordelijk zijn voor hun rijkdom omdat we handel met die mensen hebben gedreven. Tot voor kort was Abramovitch gewoon de eigenzinnige eigenaar van Chelsea, we hebben er ook geen probleem mee dat oliesjeiks uit landen die terrorisme financieren grof geld verdienen omdat we gretig hun diesel aan 1,5 euro per liter aankopen. Zo is het.

We wenen krokodillentranen voor de inwoners van Kiev en Marioepol en foeteren tegelijk over de prijs van gas en benzine. Stiekem denken we: dat dit alles maar snel achter de rug is, kan ik mijn thermostaat weer volle bak zetten. Zo is het, geef maar toe.

Ik maak mij geen illusie. Eens de storm voorbij zullen de geldwolven het weer overnemen. Ethiek weer in de onderste la. En we zullen meedoen, want we zullen opnieuw 5 euro voor onze T-shirts willen betalen en ons de laatste Iphone made in China willen aanschaffen.

De mens is hebzuchtig van nature. Kapitalisme is daarom onze hoogste vorm van denken. Hebben is nu eenmaal belangrijker dan zijn. Zo is het.

Dit is een oproep om ethiek boven kapitaal, menselijkheid boven geld. Dit is een oproep voor minder, bescheidener, lokaal, kleinschalig.

Dit is het moment om de vrijheid van de markt te beperken, te reguleren op grond van ethische kwesties, zoals mensenrechten, milieu. Of word jij er niet ongelooflijk boos over dat, terwijl de kanonnen vuurspuwen in Oekraïne, speculanten en bedrijven grof geld verdienen met de prijzen van gas en tarwe? Dat door de coronacrisis de 10 rijkste mensen hun vermogen hebben zien verdubbelen? Die twee voorbeelden geven aan dat dit systeem niet deugt.

Als we de vrije markt zouden kunnen corrigeren met strenge ethische regels, als we ook zouden afstappen van de nood aan groei en dit vervangen door andere waarden. Dat “goed zijn” een statussymbool zou zijn in plaats van “veel bezitten”. Dat een verpleegster meer zou verdienen dan een speculant. Dit moet mogelijk zijn, ik laat dit over aan professoren om uit te dokteren hoe we dat kunnen flikken, maar ik zal “dit kan niet, dit is een illusie” als antwoord nooit aanvaarden. Blijven zoeken, “wir schaffen dass””.